Saruhanlı'dan Balkanlara uzanan ilerleyişin lideri Paşa Yiğit Bey'in izinde Üsküp sokaklarını turlamak

İnsanın yüreği olmalı, o yürekte de Balkanlar.
Makedonya ve özellikle de Üsküp bu duygularla gezildiginde anlamlı.
Mimari ve kültürel olarak bir pasta gibi ikiye ayrılmış olan Üsküp'te ben hep Türk mahallesi olarak da bilinen eski kalenin ve çarşının da olduğu bölgede konaklarım.
Belki de zamanın ruhunu burada yakaladığımdan.
Yeni diye nitelenen kentin üst kısmı ise görselliğinin dışında bir çekim alanı yaratmıyor benim için.
Bu bölge doğallıktan uzak yapmacık ve abartılı bir şekilde çeşitli heykeller ve objeler ile süslediği için sadece yerleşke, modern bir planlama sadece.
Oysa tam beşyüz yıl bölgeye liderlik etmiş bu kentin tarih kokan bölümü ise bambaşka.
Bir keşmekeş yok değil burada ama bu durum yaşamın hala atan nabzı.
Bu ziyaretimde kenti tarihimize kazandıran Paşa Yiğit Bey'i anlatmak, yad etmek isterim.
Saruhanoğulları sancağından buraya uzanmış yaşam öyküsünde dönemin her lideri gibi olağanüstü bir heybet ve göz kamaştırıcı geçmişi ile hala kalplere imza atıyor.
Paşa Yiğit Bey, 1389 Kosova Savaşı'nda Osmanlı komutanlarından biriydi.
1390'da bölgeye gelen Saruhanlı sancağından yörük Türkleri Makedonya'nın bazı kısımlarına ve kuzey Yunanistan'a yerleşince Paşa Yiğit Bey de aynı oymağın lideri olarak uçbeyligi ile görevlendirilir.
1392'de de Üsküp'ü ele geçiren orduya komuta eder ve kendisine Osmanlı Devleti tarafından Üsküp'ün fatihi unvanı verilir.
1413'e kadar 21 yıl görev yapar ve Sultan 1. Bayezid tarafından iki defa da Bosna üzerine yollanır.

Vefat ettiği 1413 yılına kadar Vardar Nehri'nin ikiye böldüğü bu antik yerleşkede yaşamış ve Kosova vilayetinin merkezi de olan kentte adına yaptırdığı caminin haziresine defnedilmiştir.
Bugün var olmayan cami, eski Üsküp Çarşısı'nda, Sulu An ile Bit-pazar arasında yer alıyormuş. 
1943'te Üsküp'ün bombalanmasında yıkılmıştır, ancak uzun ve fidan gibi minaresi 1961'e kadar varlığını sürdürmüş.
1426 yılında Paşa Yiğit Bey’in mezarı üzerine inşa edilen türbe, aynı adı taşıyan caminin avlusunda bulunmaktayken yapı 1963 yılındaki depremde yıkılmıştır.
Daha sonra tekrar inşa edilen yapı en son Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin desteği ile 2023 yılında tekrar onarılmış ve 2024'te de dönemin Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe ve Balkan camiasının yetiştirdiği ünlü iş insanı Cavit Çağlar 'ın da katıldığı tören ile Üsküp tarihine yakışan yerini almış.
Emeği geçenlere sonsuz minnetle.