PRİŞTİNE SOKAKLARI 'KUZULARIN SESSİZLİĞİ'NDE

 

Kosova’da yaşanan ‘Kriz

bakanı Jablanoviç’ gerilimi

hükümet sorununa dönüştü

İsmail KORKMAZ

Sırp asıllı Kosova Topluluklar ve Geri Dönüş Bakanı Aleksandar Jablanoviç’in iç savaşta çocuklarını kaybeden Arnavut ailelere hakaret etmesi üzerine ülkede yaşanan siyasi kriz sona erdi.  Jablanoviç’in neden olduğu olaylarda yüzlerce kişinin yaralanması üzerine gösterileri organize edenlerin hükümete rest çekip ‘Çarşamba meydandayız’ çağrısı yapması Başbakan İsa Mustafa’nın geri adım atmasına neden oldu. Mustafa düzenlediği basın toplantısında Bakan Aleksandar Jablanoviç’in bugünden itibaren hükümet kabinesinin üyesi olmadığını açıkladı. Karar ve açıklama muhalefet partileri tarafından olumlu bir adım olarak değerlendirilirken, gösterileri organize eden gruplar sokağa çıkmaktan vazgeçti. Ancak hükümetin Jablanoviç’i görevden alma kararı Sırbistan’ı öfkelendirdi. Bir tepki de Jablanoviç’in kendisinden geldi. Aleksandar Jablanoviç yaptığı açıklamada seçmenlerinin hayal kırıklığı yaşadığını ifade ederek bu kararı tanımadığını ve koalisyondan çekileceğini açıkladı.

KOALİSYON HÜKÜMETİ DÜŞEBİLİR

Kosova Başbakanı İsa Mustafa ülkede yaşanan gerilim ve protesto gösterilerine iki haftaya yakın bir süre direnmesinin ve suskunluğunun ardından ‘krizin bakanı’ konumundaki Topluluklar ve Geri Dönüş Bakanı Aleksandar Jablanoviç’e görevden el çektirerek yanıt verdi. Ana muhalefet partisi Vetvendosje’nin Jablanoviç’i ve madenlerin özelleştirilmesi kararını bahane ederek taraftarlarını sokağa dökmesi sonucu yaşanan gelişme ülkede yeni bir siyasi kriz demek aslında. Nitekim Vetvendosje lideri Albin Kurti,  Bakan Aleksandar Jablanoviç’in görevden alınmasının tüm bakanlar için iyi bir ders olduğunu söyledi. Kurti seçimlerden birinci parti olarak çıkan Kosova Demokratik Partisi (PDK) ile sandığın ikinci güçlü partisi Kosova Demokratik Birliği (LDK)’nin Sırp seçmenlerin çoğunlukta olduğu kanton bölgesindeki seçimin galibi ‘Sırp Listesi’ ile hayata geçirdiği koalisyonun bir hata olduğunu da belirtti.

SIRP AZINLIK BELEDİYELERİNE UYARI
Başbakan İsa Mustafa ise muhalefetin, Sırbistan’ın ve Jablanoviç’in restine yaptığı sert açıklama ile yanıt verdi. Hükümetin son savaşın neticesi olarak ekonomik gelişme eksikliği, yolsuzluk, suç gibi çok sayıda sorunları miras aldığını belirten Mustafa, “Şimdi ülkeyi terk etme olgusuyla karşılaşıyoruz” dedi. Mustafa kuzeydeki Sırp azınlık yönetimindeki belediyelere de uyarıda bulunarak, “ Ülkenin kuzeyindeki belediyelerde de işbirliğinin olması için görüşmelerin devam etmesini istiyoruz. Ancak ülke mülkiyeti konusunun görüşülmesine asla müsaade etmeyeceğiz” dedi. Kosova sokaklarına çıkanlara da mesajı olan Başbakan Mustafa son günlerde grev ve protestolarla da karşılaşıldığını ve bu konularda sendikalarla görüşüldüğünü de belirterek,  taleplerin  ve imzalanan anlaşmaların gerçekleşmesinde angaje olunduğunu, ancak şimdilik  bütçe yetersizliği nedeniyle maaşların artırılamayacağını açıkladı. ‘’Maaşlar bölge ile kıyaslandığında o denli düşük değil’’ diyen Mustafa, Bakan Jablanoviç söz konusu olunca ‘’ O bugünden itibaren hükümet kabinesinin bir üyesi değil ‘’ dedi.  

KURTİ ‘’ HERKESE DERS OLSUN’’

Vetvendosje lideri Albin Kurti ise yaşanan gelişmelere yönelik değerlendirmesinde,  Bakan Aleksandar Jablanoviç’in görevden alınmasının tüm bakanlar için iyi bir ders olduğunu söyledi. Yaşanan olayların PDK-LDK- Sırp Listesi koalisyonun bir hata olduğunu gösterdiğini belirten Kurti Başbakan İsa Mustafa’ya Kosova vatandaşlarını rencide etmeyen ve Kosova devletine saygı gösteren Nenad Raşiç’i koalisyon hükümetine dahil etmesini önerdi. Kurti Sırp Listesi ile koalisyonun gerekli olmadığının altını çizdiği açıklamasında vazgeçilen eylemler ve gösterilerle ilgili olarak sokağı kontrol altında tuttuğunun mesajını da verip, “ Protestolar bir günlükten daha fazlaydı” dedi. Kurti, açıklamasında Kosova’nın vasat ve Belgrat etkisinde bir devlet olmaması gerektiğini de vurguladı.

JABLANOVİÇ KARARI KABUL ETMİYOR
Kosova’da sokaktaki siyasi tansiyonu düşüren ancak yeni bir hükümet krizine dönüşen sürece Sırbistan destekli Aleksandar Jablanoviç de tepkili. Jablanoviç Kosova basınına yaptığı açıklamada görevinden alınmasına yönelik hükümet kararını kabul etmediğini söyledi. Başbakan Isa Mustafa’nın böyle bir yetkisinin olmadığını iddia eden Jablanoviç, ‘Sırp Listesi’nin iki gün içerisinde bununla ilgili bir karara varacağını belirterek hükümetten çekilme sinyali verdi. Jablanoviç, Başbakan Mustafa’nın kendisini görevden almak için anayasal icra gücünü kullandığını ancak kararın onu hayal kırıklığına uğrattığını da ifade etti. Nitekim bugün Kosova Meclisi Sırp vekillerin yokluğunda toplandı.

BELGRAD SIRPLAR LEHİNE DEVREDE
Yasa dışı göç ve birkaç yasanın görüşüldüğü bugünkü Kosova Meclisi oturumuna Sırp Listesi milletvekilleri katılmayarak Aleksandar Jablanoviç’in arkasında durdukları mesajını verdiler. Sırp basınında yer alan bilgilere göre ise Kosovalı Sırp milletvekilleri durumu görüşmek üzere Sırbistan’da ve Belgrad yönetimi ile istişare halinde. Sırbistan’ın Kosova Ofisi Müdürü Marko Djuriç ise yaptığı açıklamada Başbakan Isa Mustafa ve Başbakan Yardımcısı Hashim Thaçi’nin Topluluklar Bakanı Aleksandar Jablanoviç’i görevinden alma kararlarının  büyük bir hata olduğunu söyledi. “Jablanoviç, bir bölüm Arnavut kamuoyunun gösteride bulunmasından suçlu değildir. Bundan sonra atılacak adımlarla ilgili kararlar, Kosova Hükümeti’nin Sırp bakanları ile Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç arasında yapılacak görüşmede  alınacaktır.” diyen Djuriç, "bölge kurumlarında Sırpların temsilcilerinin aşağılanmalarını kabul etmeyeceğiz” dedi. Görevine son verilen Jablanoviç, Kosova Meclisi’nde 9 milletvekili olan Sırp Listesi’ni temsilen Hükümette bulunuyordu. Koalisyonda iki bakan ve bir başbakan yardımcısı ile temsil edilen Sırp Listesi lideri olan Aleksandar Jablanoviç Yakovalı savaş kurbanları annelere hakaret ve akabinde muhalefetin protestolarının baskısı ile görevinden azledilmişti.