BULGARİSTAN TÜRKLERİNİN YÜZ AKI SABAHATTİN ALİ'NİN KARANLIKTA KALAN YAŞAM ÖYKÜSÜ

Kırcaali'nin Eğridere kasabasında 25 Şubat 1907'de dünyaya gelen Sabahattin Ali 1948 yılında henüz 41 yaşında iken katledildi. Türkiye'nin en çok okunan yazarlarından olan Ali ölümünün ardından 70 yıl sonra telif hakları ile yeniden gündemde.

Hakkında açılan davalar nedeniyle kendini güvende hissetmediğinden dolayı Bulgaristan’a geçmeye çalışırken Kırklareli’nde ormanlık bir arazide hunharca öldürülmüştü. Yıl 1948 idi. Yani aradan 70 yıl geçtiği hesaplandığında Sabahattin Ali’nin varisi tek kızı müzikolog Filiz Alide artık yazarın kitapları ne kadar satarsa satsın hiç bir telif ücreti alamayacak.Sabahattin Ali’nin kitaplarının yayın hakkı 1997 yılından 31 Ocak 2018’e kadar Yapı Kredi Yayıncılık’ta (YKY) idi. 21 yılda YKY, yazarın 30 kitabını yayınladı. Tekrar ve yeni basılan kitapların sayısı, toplam 501 baskı ile 5 milyon adete yaklaşıyor. Sadece kitap basmak mı? Sabahattin Ali ile ilgili 167 etkinlik yaptılar, 4 de sergi açtılar. 1943 yılında ilk kez basılan Kürk Mantolu Madonna, açıklanması zor bir biçimde, son zamanlarda bestseller oldu ve 92 baskı yaptı. 1937’de basılan Kuyucaklı Yusuf 82 baskı ve 1940’da ilk kez basılan İçimizdeki Şeytan da 51ci baskıyı yaptı YKY’da. Yani okurlar 21 yılda 5 milyon Sabahattin Ali kitabı aldı. Telif hakkı 2019’un ilk günü kalktı ya, Epsilon, Everset, Can Yayınları, Doğan Kitap, İthaki ve Altın Kitaplar gibi yayınevleri yepyeni kapaklarla harıl harıl baskıya girdiler. Hatta Epsilon için Mert Fırat yazarın bazı kitaplarını ve şiirlerini seslendirecek. Ancak şöyle bir durum var; yazarın ölüm haberi ailesine 1949 yılında geldi ama cesedi ailesine teslim edilmediğinden hukuken kayıptı. Hala da bir mezarı yok ve hiçbir zaman aileye teslim edilemedi. Ölüm yani veraset ilanı ancak 1953’te alındı. Kitapları 1944 ve 1948 yıllarındaki Bakanlar Kurulu Kararıyla yasaklandı. Taa ki 1965 yılına kadar. Yani yazar Sabahattin Ali’nin 70 yıllık telif hakkı süresi 1949 yılından mı yoksa kitaplarının baskıya girmesine izin çıktığı 1965 yılından mı başlamalı? Varisi Filiz Ali’nin çözümünü istediği konu da bu; kayıp 17 yıl, telif hakkının kullanılmadığı 17 yıl bu süreye eklensin.

Serfiraz ERGUN'un yazısı HABERTURK.COM'da

https://www.haberturk.com/yazarlar/serfiraz-ergun-2502/2289718-sabahattin-ali-olduruleli-70-yil-oldu 

https://www.haberturk.com/sabahattin-ali-nin-telifleri-ne-olacak-2289742