‘Kalkışma’da Balkanların kalbi Türkiye ile attı

Türkiye’de cuma gecesi meydana gelen ve TSK içindeki bir grup Fetullahçı subay ve askerin ‘Yurtta Sulh Konseyi’ adı altında Genelkurmay Başkanlığı’nı basıp Meclis binasını bombalaması ile İstanbul ve Ankara'da başlattığı darbe girişimi tüm dünyada olduğu gibi Balkan ülkelerinde de  yankılandı. Kalkışma sırasında yurt genelinde yaşanan olaylar sonucunda şu ana kadar 24’ü darbe yanlısı olmak üzere toplam 232 kişi hayatını kaybederken bin 491 kişi de yaralandı. Soruşturmalarda, Türkiye genelinde aralarında çeşitli rütbelerde subay, astsubay ile Anayasa Mahkemesi Üyeleri de dahil olmak üzere 8 binin üzerinde TSK ve adli personel gözaltına alındı. Gözaltı sayısının artabileceği, bazı yargı mensupları hakkında da yeni gözaltı kararlarının hazırlandığı belirtilirken, İçişleri Bakanlığı, 5'i general 29'u albay 34 askerin görevden uzaklaştırıldığını açıkladı. Bakanlık ayrıca 8 bin 777 personelini de açığa aldığını duyurdu. Yaşanan darbe girişimi bastırılınca Yunanistan’a kaçan 8 TSK mensubunun iadesi istenirken, kalkışma başta Bulgaristan, Kosova ve Bosna Hersek olmak üzere tüm Balkan ülkelerinde gerilim ve heyecana neden oldu.  

BULGARİSTAN

Bulgaristan’da  Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü inisiyatifinde ülke genelinde tüm camiler ile ibadethanelerde FETÖ'nün darbe girişimini şiddetle kınandı, akşam namazında sela okundu.
Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev konu hakkında yaptığı açıklamada “Türkiye Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti’nin iyi komşu ve stratejik ortağıdır. Bizim için Türkiye’de istikrar ve barış, insan haklarının korunması en önemli unsurdur. Komşumuzdaki durumu dikkatle takip ediyoruz, her türlü şiddet olayını kınıyoruz ve Türkiye Cumhuriyetinde demokratik şekilde seçilmiş kurumları destekliyoruz.“ dedi.
Başbakan Boyko Borisov ise  hangi ülkede olursa olsun her zaman anayasanın ve kanunların korunmasından yana olduklarını hatırlatarak ‘’ Yönetimden alma yöntemi bellidir, o da seçimlerdir’’ dedi.Çoğunluğunu Türk asıllıların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi (HÖH) ise konu hakkında yaptığı açıklamada demokratik bir şekilde düzenlenen seçimle ifade edilen Türk halkının iradesinin, her şeyden ve herkesten üstün olduğu vurgulanarak halkın iradesinin hiçbir şekilde bastırılamayacağı ve güç kullanılarak da bunun yapılamayacağı belirtildi.DOST Partisi Genel Başkanı Lütfi Mestan ise açıklamasında askeri darbelerin, devletlere ve insanoğluna hiçbir şekilde yarar getirmediğine vurgu yaparak bu değerlendirmeye Türkiye'deki darbelerin de dahil olduğunu söyledi. Mestan açıklamasında
geçmişteki darbelerden farklı olarak bu kez Türkiye'de tüm toplum kesimlerinin demokrasi prensiplerine sarılmasına ve darbecilere tepki göstermesine dikkat çekti.
 

KOSOVA

Balkanların bu küçük ülkesinde de halk başta Prizren olmak üzere sokağa döküldü. Şadırvan Meydanı’nda bir araya gelen binlerce insan darbe girişimini kınarken Türkiye kurum ve kuruluşlarına ve Türk halkına desteklerini ifade etti. Ellerinde Türk, Arnavut ve Boşnak bayrakları ile ‘Darbeye Hayır’, ‘Demokrasiden Yanayız’ gibi dövizleri taşıyan binlerce Prizrenli “Türkiye”, ‘Türkiye Kosova omuz omuza’, ‘Dik dur eğilme Kosova seninle’ “Recep Tayyip Erdoğan”, “Şehitler ölmez, vatan bölünmez”, “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” sloganları attı ve sıkça tekbirler getirdi istiklal marşı söyledi. Gece geç saatlerde KDTP yetkilileri ve birçok yurttaş Türkiye’nin Prizren Başkonsolosluğu’na akın etti. Tercüman İskender Camisinden de gece saat 02.00’de birlik çağrısı yapılarak salâ okundu.Cumhurbaşkanı Haşim Taçi ise yaptığı açıklamada Türkiye’de meşru kurumların zafere ulaşmasının demokrasinin karşı gelinemez biç güç olduğunu gösterdiğini söyledi. Taçi darbe teşebbüsünü ‘Facebok’ hesabından şu ifadelerle değerlendirdi: “Türkiye’deki dramatik gelişmeler ve darbe teşebbüsü Kosova kurumları ve halkı tarafından merakla takip edildi. Türkiye vatandaşlarının iradesi,  her tanktan daha güçlü olduğu kanıtladı’’ dedi.
Başbakan İsa Mustafa ise açıklamasında Türkiye için sıkıntılı bu dönemlerde Kosova’nın dostu olan bu ülke halkının oyu ile çıkan kurumları güçlüce desteklediğini söyledi. Demokratik toplumlarda devleti,  halkın yetkisini alanların idare ettiğini belirten Başbakan Mustafa, ‘Facebook’ hesabından yaptığı açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Demokratik toplumlarda devleti,  halkın yetkisini alanlar yönetir. Türkiye’de durumunun en kısa zamanda istikrara kavuşması ve masum kurbanların meydana gelmemesini diliyorum.”
Meclis Başkanı Kadri Veseli de Türkiye’de meydana gelen olaylar nedeniyle tedirginliğini ifade ettiği açıklamasında :  “Onlarca kişinin hayatını kaybettiği ve yaralandığı Türkiye’deki olayları endişeyle takip ettik. Mevcut en yüksek düzeydeki dostluk ve devletlerarası işbirliğini dikkate alarak düzen ve asayişin temin edilmesi nedeniyle halkın oyu ile çıkan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti kurumlarını tebrik ediyorum.”
Kosova Kamu Yönetimi Bakanı ve Kosova Demokratik Türk Partisi Başkanı Mahir Yağcılar ise yaptığı açıklamada Türkiye’nin bu zor günleri kenetlenerek atlatacağına inandığını belirterek, demokrasi ve sağduyu vurgusu yaptı. Bakan Yağcılar açıklamasında “Demokrasinin temeli seçimlerdir, seçimle gelen hükümeti kalkışmayla indirmek demokrasiye aykırıdır, çağdaşlığa aykırıdır. Demokrasi en büyük değer ve nimettir. Bu değere sahip çıkılmalıdır. Bizler demokrasiden yanayız, modern Türkiye’den yanayız. Türkiye\'nin istikrarlığı, Türkiye vatandaşların huzuru en baştadır. Türkiye’nin güçlü kalması herkesin çıkarı olmalıdır. Herkesin sağduyulu davranmasını, hatalardan geri dönülmesini ve Türk bayrağına herkesin sarılmasını bekliyoruz ” dedi.
Kosova Meclis Başkan Yardımcısı Fikrim Damka da açıklamasında Kosova’nın Türk halkı, Türkiye Devleti ve Milletinin yanında olduğunu belirterek ‘’ Türk halkının iradesine ve demokrasiye yönelik meydana gelen yasadışı ve hukuksuz kalkışma girişimini şiddetle kınıyorum. Anavatanımızın istikrarını zedeleme amacı taşıyan bu eylemin amacına ulaşamadan Türk halkı tarafından gerekli karşılığı bulacağına olan inancım tamdır. Her zaman olduğu gibi bugün de Kosova Türk halkı, Türkiye Devleti ve milletinin sonuna kadar yanında olacaktır dedi.” Gezim Kelmendi’nin başkanı olduğu Fjala (Söz) Partisi de Türkiye’deki darbe teşebbüsü nedeniyle Türk halkı ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a tam destek verdi. Fjala Partisi’nin açıklamasında şöyle deniliyor: “Türkiye Halkı, Cumhurbaşkanı ve Hükümeti’ni güçlüce destekliyoruz. Türk ordusunun bir bölümü tarafından örgütlenen darbe teşebbüsüne şiddetle karşı koymaktayız. Bu darbe halkın ve onun iradesine karşıdır. Allah Türk halkını ve  Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı korusun.” 

YUNANİSTAN

Darbe teşebbüsünde bulunan ekibin içinde yer alan 8 subayın helikopterle Yunanistan’a sığınması ülkede yankı yarattı. Kamuoyu Kıbrıs Rum yönetiminden siyasi sığınma isteyen darbecilerin iki ülke arasındaki ilişkileri bozmaya çalıştıkları gerekçesiyle hemen sınır dışı edilmesini isterken, Başbakan Alexis Çipras kendisini telefonla arayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hainlerin Türkiye’ye iadesi için her şeyi yapmaya söz verdi. Çipras ülkesinin demokratik değerlerden yana olduğunu belirttiği telefon konuşmasında demokrasilerde darbelerin yeri olmadığını vurgulayarak seçilmiş hükümetin ve Türk halkının iradesini saygı duyduklarını söyledi. 

SIRBİSTAN 

Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuciç, Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi Mehmet Kemal Bozay ile sabah saatlerinde bir araya gelerek Türkiye’deki gelişmeler hakkında bilgi aldı. Görüşmenin ardından kamuoyuna açıklama yapan Başbakan Vuciç Türkiye’nin Balkanlar, Ortadoğu ve Avrupa açısından önemine dikkat çekerek istikrar vurgusu yaptı. Sorunların demokratik düzen içinde aşılması gerektiğini de vurgulayan Vuciç Türkiye’de bulunan vatandaşlarının güvenliğinden kaygı duyduklarını söyledi. 

BOSNA HERSEK

Bosna Hersek’te de halk Başçarşı meydanında toplanarak Türkiye’deki kalkışmayı ve darbe teşebbüsünü protesto ederken  Başkanlık Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç  ‘’Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni koşulsuz destekliyoruz’’ diyerek güçlü bir mesaj gönderdiği açıklamasında bölgedeki istikrarın devamı için demokratik değerlerden vazgeçilemeyeceğini belirtti. Bosna Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı Denis Zvizdiç ise yaptığı açıklamada modern Türkiye’de askeri darbelerin hiçbir gerekçesinin bulunmadığını belirterek demokratik usullerle seçilmiş hükümete saygı duyulmasını istedi. Türkiye Cumhuriyeti’nin çok önemli bir küresel stratejik noktada ve istikrar bölgesinde bulunduğunu belirten Zvizdiç Türkiye’deki gelişmelerin dünya siyaseti açısından çok önemli olduğunu belirtti.

KARADAĞ

Podgorica’da da Türkiye'de yaşanan olaylara ilişkin yapılan açıklamada gelişmelerden duyulan kaygı belirtildi. Hükümet yetkilileri Türk büyükelçiliğinden sürekli bilgi alırken elektronik medya gelişmeleri an be an aktardı. Hükümet adına kamuoyuna yapılan bilgilendirmede de demokratik yollarla seçilmiş hükümeti devirme girişimi kınandı. 

MAKEDONYA

Makedonya Cumhurbaşkanı Corge Ivanov da yaptığı açıklamada gelişmelerden duyduğu kaygıyı dile getirerek Türkiye’de seçilmiş hükümeti desteklediklerini belirtti. Ivanov, Makedonya ve NATO üyesi olarak stratejik ortağı olan Türkiye'deki durumun son derece önemli olduğunu vurguladığı açıklamasında gelişmelerin küresel güvenliği tehlikeye düşürebileceğini söyledi. 

ARNAVUTLUK

Hükümet adına Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Türkiye’de anayasal düzenin bir an önce sağlanması istenerek seçilmiş hükümet ve temsil ettiği kurumların güçlü şekilde desteklendiği belirtildi. Arnavutluk’un Türkiye'nin yakın dostu olduğu vurgulanan açıklamada ‘’ NATO müttefiki, güvenlik ve uluslararası düzenin sağlam bir ayağı olarak Türkiye zorlukları aşabilecek güçtedir’’ denilerek Türkiye’nin uluslararası terörle mücadeledeki katkılarına dikkat çekildi. Darbe girişimi sırasında hayatlarını kaybedenler için Türk makamları ve halkına içten başsağlığı da dilenen açıklamada ülkedeki durumun bir an önce normale dönmesi istendi. 

HIRVATİSTAN

Darbe teşebbüsünün kınandığı hükümet açıklamasında ordu ve muhalefet de dahil olmak üzere tüm siyasi partilerin Beyaz Saray, Avrupa Birliği ve NATO gibi Türk hükümetinin yanında olduğu ve demokratik olarak seçilmiş Türk hükümetini desteklediği ifade edildi. Sükunet çağrısında bulunulan açıklamada Hırvat vatandaşlarının olaylar duruluncaya kadar bulundukları yerlerden ayrılmamaları istenirken Ankara’daki Büyükelçilik ve İstanbul’daki Başkonsolosluk ile bağlantı kurmaları tavsiye edildi.  

ROMANYA

Cumhurbaşkanı Klaus Johannis Türkiye'de meydana gelen darbe teşebbüsü ile yaşanan olaylara tepki göstererek ‘’Türkiye Romanya’nın NATO’daki güçlü ortağıdır. Stratejik işbirliğimiz var. Türk halkı tarafından seçilmiş hükümet ve demokratik kurumlara saygı duyuyoruz.  Bir an önce istikrar sağlanmalı’’ dedi. Türkiye’nin Avrupa ve uluslararası güvenlik açısından önemine de değinen Johannis Türkiye’de bulunan vatandaşlarına her türlü yardımı sağlamaya hazır olduklarını belirtti.Başbakan Dacian Julien Cioloș da yaptığı açıklamada Türkiye'de Cuma gecesi tarihin yeni bir sayfa yazdığını belirterek Türkiye anayasal düzene geri dönüşün ve hukukun üstünlüğünün tek çözüm olduğunu söyledi. ‘’Türkiye Romanya ve Avrupa Birliği için önemli bir ortaktır’’ diyen Cioloș oluşturdukları kriz masası ile de vatandaşlarının yardımına hazır olduklarını söyledi. 

SLOVENYA

Slovenya basını gelişmeleri kronoloji şeklinde dakika dakika aktarırken Slovenya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada vatandaşlarına ‘’Türkiye’ye gitmeyin’’ çağrısı yaptı. Türkiye'deki durumun hala belirsiz ve belirli alanlarda tehlikeli olduğuna dikkat çekilen açıklamada seyahat şartlarının normale dönmesinin beklenmesi istendi.